Meester Wonkers
Bekijkt het ondersteboven
Negen jaar was ik toen ik bij meester Wonkers in de klas kwam. Zijn naam doet me nu aan 'Willy Wonka' denken, uit het boek 'Charlie and the Chocolate Factory' van Roald Dahl. Nog altijd één van mijn favoriete boeken. Niet alleen in naam maar ook in zijn manier van doen vertoonde hij gelijkenissen met hem. Een kindervriend die met veel passie en enthousiasme ons iets meegaf voor de rest van ons leven "geloof en vertrouwen in jezelf en in je eigen kunnen".
Ondersteboven
Wat een levenslust en een dosis humor had die man. Nog kan ik mij het moment voor de geest halen toen hij zich opeens voorover liet vallen en op zijn handen ging staan. Al snel kwamen wij erachter dat dit iets was wat hij vaker zou gaan doen. Zijn levensmotto was dan ook om de wereld af en toe eens ondersteboven te bekijken. Ik geloof niet dat wij hem op zulke momenten erg serieus namen, voor ons was het gewoon dolle pret om hem zo te zien staan.
Verjaardagen
In die tijd was ik nogal een verlegen meisje; ik bleef altijd op de achtergrond en leefde in een eigen wereldje. Een verjaardag - wat voor de meeste kinderen een leuke dag betekende met veel lekkers en leuke kadootjes - sloeg ik het liefst over. Dat betekende immers dat je die dag in het middelpunt van de belangstelling zou staan, iets waar ik nu niet echt naar uitkeek. En tot overmaat van ramp moest je dan ook nog eens voorin de klas op een stoel gaan staan.
Vervolgens staarden al je klasgenootjes je aan waarbij ze voluit "lang zal ze leven" begonnen te zingen. Iets wat misschien nog geen minuut duurde, leek voor mij wel een eeuwigheid, waarbij mijn gezicht langzaamaan rood aanliep.
Maar meester Wonkers vierde verjaardagen geheel op zijn eigen wijze; zo deed hij alles eigenlijk net even anders dan andere leraren. De dag dat ik tien zou worden, naderde, echter dit keer ging ik niet met pijn in mijn buik naar school. Want ik wist wat er ging komen; ik had het al eerder gezien bij andere kinderen die voor mij jarig waren geweest. Het klaslokaal was versierd, voorin stond een tafel met daarop een schaal vol met 'spekkies'. Iedereen liep de klas in, trok zijn schoenen uit en ging op zijn stoel staan. En met volle borst zongen we "lang zullen we leven", waarbij er langzaamaan een grote glimlach op mijn gezicht te voorschijn kwam.
Toneelstukjes
De vrijdagmiddagen eindigden altijd met een verhaal dat meester Wonkers ons voorlas. Hoewel voorlezen niet helemaal het juiste woord was. Het waren eerder complete toneelstukjes, waarbij je alles om je heen vergat en helemaal opging in het verhaal. Soms liep hij even het klaslokaal uit, waarna hij even later verkleed en al weer voor ons stond. Hilarische momenten waren dat, helemaal als hij tassen vol verkleedspullen meenam en wij de meest idiote gewaden aan mochten trekken. Ook dan ging hij vaak ondersteboven staan, waarbij hij, roodaanlopend, gewoon doorging met zijn verhaal.
Bekijk de wereld eens ondersteboven
Natuurlijk waren er ook momenten dat hij heel serieus was. Zo was hij een echt 'natuurmens', waarbij hij ons leerde met respect om te gaan met de natuur. Furieus werd hij dan ook als hij zag dat je achteloos je kauwgom op straat uitspuugde. En serieus was hij ook toen ik de lagere school verliet en hij afscheid van mij nam met de volgende woorden: "Mart, je hebt een creatieve geest; doe daar iets mee. Blijf geloven in jezelf en als je het even niet meer ziet zitten, bekijk de wereld dan eens ondersteboven".
Levensmotto
Maar ergens in de loop van de jaren ben ik zijn woorden vergeten en gedurende lange tijd ging ik nogal ontevreden en teleurgesteld door het leven. Totdat ik een paar jaar terug via een oud-klasgenootje hoorde dat meester Wonkers overleden was en zijn woorden van toen weer in mijn geest naar boven kwamen. Na wat speurwerk kwam ik erachter waar hij begraven lag. Dit was niet ver van mijn woonplaats. En toen ik op een dag richting mijn ouders reed, besloot ik eerst een bezoek te brengen aan de begraafplaats. Het graf had ik vrij snel gevonden. Een eenvoudige steen, maar goed onderhouden en vol bloemen. Terwijl ik bukte om mijn zojuist gekochte bloemen erbij te leggen, las ik wat er geschreven stond. Dit was wat ik las: "mijn lieve man, onze toffe vader en gepassioneerd onderwijzer. Te vroeg van ons heengegaan, maar genoten heeft hij, met volle teugen. Zijn levensmotto 'Bekijk de wereld af en toe eens ondersteboven' blijven wij eer aan doen". Toen ik weer overeind kwam, bemerkte ik dat mijn gezicht nat was. De tranen stroomden over mijn wangen. Of het nu was van ontroering of het besef dat ik zijn laatste woorden die hij me had toegesproken niet had nageleefd, dat weet ik niet precies. Waarschijnlijk beide. Terwijl ik daar zo stond, beloofde ik hem plechtig dat ik zou gaan genieten van het leven en alles zou doen om mijn dromen te verwezenlijken. Ik kon mij moeilijk losmaken van deze plek en had het idee dat ik nog iets af moest ronden alvorens ik kon gaan. Langzaam kwam er een glimlach op mijn gezicht en wist ik wat mij te doen stond. En als een soort van laatste eerbetoon aan hem ben ik op mijn handen gaan staan. Zo makkelijk als vroeger ging het niet meer, maar steunend tegen een boom is het gelukt. Hoelang ik daar zo heb gestaan en of er verder nog mensen op de begraafplaats waren, dat kan ik mij niet eens meer herinneren. Maar terwijl ik zo ondersteboven stond, had ik sterk het gevoel dat meester Wonkers op dat moment daarboven hetzelfde deed.
© Marthe van der Linden